O czym myślisz, kiedy ktoś mówi słowo „sorbenty”? Do czego służą? Choć aktualnie i na co dzień są stosowane w różnych zakładach przemysłowych, a dla ratowników są niezbędnym akcesorium podczas usuwania następstw wypadków drogowych lub wycieków olejów, w naszym codziennym słownictwie jednak nie występują.
Słowo „sorbenty” oznacza produkty mające za zadanie absorbować inne substancje, które trudno byłoby usunąć, oddzielić lub wyeliminować. Z ich pomocą wydobędziemy ciecze z obszaru wypadku oraz bezpiecznie i ekologicznie zlikwidujemy. Można zatem powiedzieć, że pomagają i ratują tam, gdzie często zawodzą inne procedury.
– Wykorzystanie sorbentów opłaca się z kilku powodów – mówi David Lošťák, dyrektor firmy HAPPY END CZ, a.s., w ofercie sorbentów lidera na czeskim rynku. – Po pierwsze przyspieszają i ułatwiają czyszczenie, tworząc czyste środowisko pracy. Po drugie, zapobiegają powstawaniu śliskich miejsc i zmniejszają ryzyko pożarów oraz ich rozprzestrzeniania się. I wreszcie, co nie mniej ważne, pozwalają na szybką interwencję w razie wypadków przy pracy, zmniejszają ilość odpadów i koszty ich utylizacji."
Ale jak wybrać między sorbentami, abyśmy mogli skutecznie wykorzystać wszystkie ich zalety? Jakie rodzaje sorbentów istnieją i gdzie można je wykorzystać?
SORBENT SYPKI CZY TEKSTYLNY?
Zgodnie z podziałem na materiały stosowane są sorbenty sypkie i tekstylne. Jeśli chcielibyśmy to uprościć, sypki sorbent jest stosowany przy mniejszym wycieku substancji na dużym obszarze, natomiast sorbenty tekstylne przeciwnie, przy dużym wycieku na małej powierzchni. Gdy obszar ma mniejszy rozmiar, zaleca się go zasypać, a gdy jest większy, lepiej go ograniczyć. Sorbenty sypkie są wytwarzane z wielu materiałów, takich jak krzemiany, celuloza, poliuretan, torf, guma, polipropylen i inne. Ich użycie zależy od sytuacji, do której są przeznaczone, ponieważ mają różne właściwości.
Sorbenty tekstylne wytwarza się zwłaszcza z polipropylenowego materiału z mikrowłókien. Poszczególne linie produktów różnią się w zależności od pojemności sorpcyjnej i odporności mechanicznej. Zapewnia to użytkownikom możliwość wyboru najlepszych właściwości dla danego środowiska i sytuacji. Wytwarzane są w postaci dywanów, mat, wężów i poduszek, dzięki czemu odznaczają się różnorodnym zastosowaniem.
Zgodnie z sorpcją dzielą się na przemysłowe, olejowe i chemiczne. Już nazwa „czyszczące” oznacza, że te sorbenty mogą ułatwić pracę podczas normalnego czyszczenia i sprzątania wszystkich nieagresywnych cieczy – wody, emulsji, olejów, tłuszczów, rozpuszczalników oraz substancji olejowych. W przypadku substancji agresywnych wskazane jest stosowanie sorbentów chemicznych, które pochłaniają wszystkie rodzaje cieczy, w tym najbardziej agresywne, takie jak kwasy. Ale jeśli konieczne jest zebranie oleju z powierzchni wody lub w wilgotnym środowisku bądź podczas mokrych warunków atmosferycznych, należy zastosować sorbenty olejowe lub selektywne. Pochłaniają oleje, rozpuszczalniki i inne ciecze na bazie oleju, ale nie wchłaniają wody, a ją odpychają.
KATASTROFY I WYPADKI EKOLOGICZNE
Do najczęściej stosowanych w razie katastrof ekologicznych należą specjalne sorbenty chemiczne Uni-safe. Powstały, aby zapobiegać wyciekowi i usuwaniu niebezpiecznych agresywnych chemikaliów, takich jak kwas azotowy, fluorowodorowy lub nadtlenek wodoru.
Niemal niezwłocznie po zastosowaniu uniemożliwiają ulatnianie się substancji do powietrza, również w razie kontaktu z kwasem siarkowym i kwasem chlorowodorowym. Interesujące są również ich możliwości sorbcyjne. Unisafe jest w stanie wchłonąć do 75 razy więcej wycieku niż jego własna masa. Dla ratowników odznacza się także ważną cechą wskaźnikową, która usprawnia pracę w miejscu zdarzenia. W kontakcie z kwasami barwi się na żółto, a w kontakcie z zasadami przyjmuje kolor czerwony. Niezwłocznie ostrzega w ten sposób o ewentualnych ryzykach i niebezpieczeństwie.
W razie wypadków drogowych i wypadków olejowych na miejscu konieczne jest stosowanie chemicznych sorbentów serii Absodan. Te sorbenty mają bardzo porowatą strukturę, która wiąże ciecz w środku i mechanicznie już nie wypuszcza. Jednocześnie na powierzchni sorbent pozostaje suchy i bardzo dobrze odtłuszcza powierzchnię drogi. Wysoko cenione są również jego wszechstronność i doskonałe właściwości odtłuszczjające. Są chemicznie obojętne z atestem IIIR i po użyciu ma właściwości antypoślizgowe.
Do interwencji na powierzchni wody jest odpowiedni sorbent Öl-Ex 82. Za niezbyt zrozumiałym oznaczeniem ukrywa się umiarkowane ciężki poliuretanowy sorbent, który wchłania substancje na bazie olejowej. Jest stosowany w każdych warunkach pogodowych na drogach i powierzchniach wodnych. Jednak przy większych awariach na wodzie dziś bardziej preferuje się sorbenty tekstylne.